Vrijdag de dertiende en ander bijgeloof
Terug naar de blog

Vrijdag de dertiende en ander bijgeloof: enkele weetjes op een rijtje

12/10/2023 Goed om te weten

Plan jij geen belangrijke zaken op vrijdag de dertiende? Dan ben jij net zoals veel anderen ervan overtuigd dat deze ongeluksdag echt bestaat. Er is zelfs een woord voor: paraskevidekatriafobie, ook wel de angst voor vrijdag de dertiende. Maar hoe is deze dag juist ontstaan, en welke andere soorten bijgeloof zijn er nog? Onze redactie ging op onderzoek en verzamelde voor jou de meest interessante weetjes.

Hoe is vrijdag de dertiende ontstaan?

Hoe is vrijdag de dertiende nu juist ontstaan? Het is niet volledig duidelijk hoe deze dag ontstaan is, al zijn er wel een aantal mogelijke oorzaken waar steeds naar verwezen wordt:

• Eén van de bekendste mogelijke oorzaken is het feit dat Jezus stierf op een vrijdag en dat er 13 gasten aanwezig waren tijdens het Laatste Avondmaal. Hij werd dan ook nog eens verraden door een van die 13 aanwezigen.

• Maar er zijn ook andere mogelijke verklaringen, zoals de Norse sage van Loki, de god van de chaos en leugens, die tijdens een feest met twaalf andere goden de God van de vreugde, Balder, vermoordt.

• Of is de dag ontstaan uit verwijzing naar vrijdag 13 oktober 1307, de dag waarop alle Tempeliers in Frankrijk werden gearresteerd?

De exacte oorzaak mag dan niet geweten zijn, één ding is wel zeker: heel wat mensen zijn er absoluut van overtuigd dat deze dag ongeluk brengt.

3 andere soorten bijgeloof

Vrijdag de dertiende is slechts één voorbeeld van bijgeloof, maar er zijn nog zoveel andere voorbeelden. Van de klassiekers tot bijgeloof waar jij misschien nog niet van gehoord hebt, we zochten er enkelen voor je uit:

1. Zwarte katten: brengen ze ongeluk of juist geluk?

De Engelsen zijn ervan overtuigd dat een zwarte kat een gelukssymbool is, maar daar denken heel wat verschillende culturen toch anders over. Als een zwarte kat je pad kruist, dan zou dat ongeluk brengen. Maar hoe is deze vorm van bijgeloof nu juist ontstaan?

Hiervoor moeten we terug naar de Middeleeuwen. Toen dacht het volk dat zwarte katten de metgezellen van heksen waren, en dat deze heksen ook zelf in een zwarte kat konden veranderen. Op die manier konden ze onopgemerkt rondsluipen.

Katten spelen wel vaker een rol in bijgeloof. Zo zou een kat niet in de buurt van baby’s mogen komen, omdat het dier de adem van de baby zou kunnen stelen. Je merkt ook aan heel wat kinderverhaaltjes dat de kat nog vaak als slechterik wordt bekeken. Denk maar aan Tom & Jerry of Gargamel van De Smurfen. Gelukkig weten wij dat deze lieve viervoeters helemaal niets met het kwaad te maken hebben. ;-)

2. Morsen met zout, dat is geen goed idee

Zout gemorst? Dat is niet alleen een vervelend opkuiswerk, het zou zelfs ongeluk brengen. In de muurschildering Het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci zag je al hoe Judas het zoutvat omstoot, wat een verwijzing is naar zijn verraad.

Heel wat mensen geloven ook dat wanneer je met zout morst, je direct wat zout over je linkerschouder moet gooien. Op die manier komt het zout in de ogen van de duivel of kwaadaardige geesten terecht. Deze vorm van bijgeloof zorgde ervoor dat er heel wat kleine rituelen ontstonden rond zout. Zo zou het zoutvat altijd als eerste op tafel geplaatst moeten worden bij het dekken, of bleef het bij veel gezinnen standaard op tafel staan.

In andere culturen heeft zout dan weer een beschermende functie: een kring van zout zou beschermen tegen heksen.

3. Stap je in het huwelijksbootje? Draag dan zeker een sluier tijdens je trouw

Een huwelijk moet de mooiste dag van je leven zijn, en dat zou volgens de oude Romeinen zomaar eens verstoord kunnen worden door boze geesten. De bruid zou hier volgens hen zeer kwetsbaar voor zijn, en daarom droegen bruiden dikwijls een sluier op hun bruiloft.

Eentje voor de mannen: ook het over de drempel dragen van je bruid zou volgens de Romeinen belangrijk zijn. De boze geesten liggen namelijk ook bij die drempel op de loer, en zouden de bruid zomaar eens in hun bezit kunnen nemen. Wil je jouw kersverse bruid graag beschermen? Dan zit er dus maar één ding op. ;-)

Hou je wel van een tikkeltje bijgeloof of horror?

Via APP TV Basic en APP TV Plus kijk je naar onze Bibliotheek boordevol films en series. Daar zitten ook een aantal angstaanjagende of spannende toppers tussen zoals Crying Forest, La Porta Rossa en Paris Police 1900.

Wist je trouwens dat je de eerste 30 dagen volledig gratis kijkt? Maak hier je account aan, kies je gewenste abonnement en start direct met kijken.